Bài 25: SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT

I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG

1. Khái niệm sinh trưởng của quần thể vi sinh vật:

Sinh trưởng của quần thể vi sinh vật là sự tăng số lượng tế bào của quần thể.

2. Thời gian thế hệ (g)

Thời gian thế hệ là thời gian tính từ khi 1 tế bào sinh ra đến khi tế bào đó phân chia hoặc số tế bào trong quần thể tăng gấp đôi.

Công thức tính thời gian thế hệ:  g = t/n

với:  t: thời gian     n: số lần phân chia trong thời gian t

3. Công thức

Công thức tính số lượng tế bào Sau n lần phân chia từ N0 tế bào ban đầu trong thời gian t:

N_t = N₀ x 2ⁿ

Với: Nt: số tế bào sau n lần phân chia trong thời gian t

N0: số tế bào ban đầu n: số lần phân chia

II. SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI SINH VẬT

1. Nuôi cấy không liên tục

MT nuôi cấy không liên tục là môi trường nuôi cấy không được bổ sung thêm chất dinh dưỡng và không lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.

Các pha	Đặc điểm	Ứng dụng
Pha tiềm phát( lag)	Vi khuẩn thích nghi với môi trường Không có sự gia tăng số lượng tế bào Enzim cảm ứng hình thành để phân giải các chất	Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng chủng VSV
Pha lũy thừa (log)	Trao đổi chất diễn ra mạnh Số lượng tế bào tăng theo cấp số nhân Tốc độ sinh trưởng cực đại	Thu chất có hoạt tính sinh học (enzim, kháng sinh)
Pha cân bằng	Số lượng tế bào đạt cực đại và không đổi theo thời gian (Số lượng tế bào sinh ra tương đương với số tế bào chết đi)	Thu sinh khối
Pha suy vong	Số lượng tế bào trong quần thể giảm dần (Do chất dinh dưỡng cạn kiệt, chất độc hại tích lũy nhiều)	Sản phẩm trao đổi chất (a.lactic, rượu)

2. Nuôi cấy liên tục:

MT nuôi cấy liên tục là môi trường nuôi cấy được bổ sung thêm chất dinh dưỡng và lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.

Trong nuôi cấy liên tục chất dinh dưỡng mới thường xuyên được bổ sung đồng thời không ngừng loại bỏ các chất thải, nhờ vậy quá trình nuôi cấy đạt hiệu quả cao và thu được nhiều sinh khối hơn. Nuôi cấy liên tục được dùng để sản xuất sinh khối vi sinh vật như các enzyme, vitamim, etanol…