PHẦN BA: SINH HỌC VI SINH VẬT

CHƯƠNG I. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT

Bài 22. DINH DƯỠNG – CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT

 

I. KHÁI NIỆM VI SINH VẬT

Vi sinh vật là những cơ thể nhỏ bé, chỉ quan sát được dưới kính hiển vi.

* Đặc điểm:

• Cơ thể đơn bào nhân sơ hoặc nhân thực, một số là tập hợp đơn bào.
• Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh.
• Sinh trưởng và sinh sản rất nhanh.
• Phân bố rộng.

II. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG

1. Các loại môi trường cơ bản

a. Khái niệm:

Môi trường là nơi sinh vật sống và sinh sản. Gồm có: môi trường tự nhiên và môi trường phòng thí nghiệm.

b. Các loại môi trường:

Trong phòng thí nghiệm, căn cứ vào các chất dinh dưỡng, môi trường nuôi cấy được chia làm 3 loại cơ bản:

• Môi trường dùng chất tự nhiên (gồm các hợp chất tự nhiên)
• Môi trường tổng hợp (gồm các chất có thành phần và số lượng đã biết)
• Môi trường bán tổng hợp (gồm các hợp chất tự nhiên và các hợp chất đã biết thành phần) Chúng có thể ở dạng đặc hoặc dạng lỏng.

2. Các kiểu dinh dưỡng

Tiêu chí phân biệt các kiểu dinh dưỡng:

+ Nguồn năng lượng.

+ Nguồn cacbon.

Có 4 kiểu dinh dưỡng ở VSV:

Kiểu dinh dưỡng	Nguồn năng lượng	Nguồn cacbon chủ yếu	Ví dụ
Quang tự dưỡng	Ánh sáng	CO2	Vi khuẩn lam, tảo đơn bào, …
Hóa tự dưỡng	Chất vô cơ	CO2	Vi khuẩn nitrat hóa, vi khuẩn oxi hóa hiđrô, …
Quang dị dưỡng	Ánh sáng	Chất hữu cơ	Vi khuẩn không chứa S màu lục và màu tía.
Hóa dị dưỡng	Chất hữu cơ	Chất hữu cơ	Nấm, động vật nguyên sinh, phần lớn vi khuẩn không quang hợp.

III. HÔ HẤP VÀ LÊN MEN

Đặc điểm	Hô hấp hiếu khí	Hô hấp kị khí	Lên men
Điều kiện	Có Oxi	Không có Oxi	Không có Oxi
Chất nhận e cuối cùng	Ôxy phân tử	Phân tử vô cơ	Chất hữu cơ
Sản phẩm	ATP, CO2, H2O	ATP, CO2, chất hữu cơ chưa được oxy hóa hoàn toàn	ATP, CO2 (có thể không có) chất hữu cơ chưa được oxy hóa hoàn toàn
Đại diện VSV	Trùng đế giày	VK phản nitrat hoá	Nấm men